Czy bliska osoba ma prawo przebywać w gabinecie lekarskim podczas udzielania świadczeń zdrowotnych?

Prawa pacjenta w gabinecie lekarskim to temat poruszany rzadko. Duże emocje budzi zwykle obecność studentów podczas badania np. ginekologicznego. Nie jest to jednak jedyna sytuacja, kiedy w gabinecie lekarskim przebywają inne osoby niż lekarz i pacjent. Kiedy podczas badania w gabinecie może przebywać bliska osoba?

Ochrona praw osobistych

Wizytom u lekarza często towarzyszy stres, poczucie obdarcia z intymności i godności. Udzielanie świadczeń zdrowotnych, ale także informowanie o stanie zdrowia czy przekazywanie poufnych informacji to zadania lekarza, który wykonuje swoje obowiązki zawodowe. W gabinecie lekarskim nie powinno być osób, które wywołują dyskomfort czy niepewność. Prawo do poszanowania intymności zostało uregulowanie prawnie i jego definicje można znaleźć w przepisach prawa medycznego, ale także w ustawie Kodeksu cywilnego. Zapis o poszanowaniu prawa do swojego życia prywatnego można znaleźć także w Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Ochronę praw pacjenta regulują także ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, które chronią intymność i poszanowanie godności.

Kto może być w gabinecie podczas badania lekarskiego?

Bez wątpienia każda wizyta w gabinecie lekarskim i pomoc lekarska wiąże się z ingerencją w sferę intymną. Nie da się tego uniknąć, ale można zapobiec negatywnym skutkom i reakcjom pacjenta na taką sytuację. Poszanowanie godności i prywatności osobistej jest możliwe zawsze, kiedy pacjenta nie traktuje się przedmiotowo. Empatia i zrozumienie podczas udzielania świadczeń zdrowotnych są bardzo ważne, dlatego dopuszcza się sytuacje w których w gabinecie lekarskim możliwe jest przebywanie osób trzecich.

Wymagane obecności drugiej osoby

W gabinecie lekarskim podczas udzielenia świadczeń zdrowotnych mogą przebywać dodatkowe osoby, a często jest to nawet wymagane. Obecność osoby trzeciej w gabinecie lekarskim jest na przykład  konieczna w przypadku sprawowania opieki nad osobą małoletnią. Nie jest to jednak jedyna sytuacja, kiedy dopuszcza się przebywanie dodatkowych osób. Niektóre sytuacje dopuszczają nawet możliwość domagania się dodatkowej osoby w gabinecie lekarskim na prośbę lekarza. Taką sytuację dopuszcza się, kiedy pacjent wykazuje objawy lęku, ma stany nerwowe, jest upośledzony umysłowo lub ma stwierdzone problemy psychiczne.

Czasem lekarze stają przed wyzwaniem, jakim są skomplikowane sprawy medyczne – adwokat może okazać się tutaj wsparciem np. podczas dopełniania procedur związanych z tajemnicą lekarską.

Dodatkowa osoba w gabinecie lekarskim

Pacjenci mają prawo, aby podczas wizyty w gabinecie poza lekarzem była dodatkowa osoba. Nie zawsze warto jednak angażować rodzinę lub przyjaciół. Może to być drugi lekarz lub pielęgniarka, zwłaszcza że lekarz może uznać dodatkową osobę na problematyczną przy wielu okolicznościach. Ostateczną decyzję o osobie trzeciej podejmuje jednak pacjent.

Bliska osoba w gabinecie daje poczucie komfortu, pewności i bezpieczeństwa. Z tego względu obecność bliskiej osoby często wykorzystuje się jako potencjalnego świadka, np. podczas badania narządów płciowych. Komfort psychiczny pacjenta jest bardzo ważny, dlatego pacjent ma prawo poprosić o obecność bliskiej, zaufanej osoby.

Tajemnica lekarska

Wszystkie osoby związane ze służbą zdrowia i wykonujące zawód medyczny mają obowiązek przestrzegania prawa i poszanowania praw pacjenta.

Tajemnicę lekarską regulują przepisy, a zapis odnośnie jej przestrzegania można znaleźć nawet w kodeksie etyki lekarskiej: “Lekarz powinien życzliwie i kulturalnie traktować pacjentów, szanując ich godność osobistą, prawo do intymności i prywatności”, który zobowiązuje do szacunku i poszanowania intymnego życia pacjenta.

Obecność dodatkowej osoby na prośbę pacjenta lub z konieczności wynikającej z potrzeb lekarza nie narusza tajemnicy lekarskiej, o ile dodatkowa osoba ma świadomość, że jest zobowiązana do dochowania tajemnicy. Jeśli prośba o dodatkową osobę w gabinecie lekarskim podczas udzielenia świadczeń medycznych nie może zostać spełniona, pacjent ma prawo, aby odmówić leczenia.