Jak wyglądają mediacje przy rozwodzie?

Wypracowanie porozumienia pomiędzy stronami w trakcie, a nawet przed rozpoczęciem się sprawy rozwodowej znacząco przyspiesza i ułatwia całe postępowanie dla obydwu stron. Mediacje są narzędziem wykorzystywanym nie jako sposób na odwiedzenie małżonków od decyzji o rozwodzie, ale jako rozwiązanie ułatwiające wypracowanie porozumienia i komunikacji stron w sprawach spornych. Jak wyglądają, czy muszą być prowadzone w każdej sprawie rozwodowej i jak mogą wpłynąć na ostateczne koszty i czas rozwodu?

Czym są mediacje w trakcie rozwodu?

Mediacje w kontekście rozwodowym mogą być prowadzone zarówno w celu pojednania małżonków, jak i ułatwienia komunikacji między nimi w przypadku decyzji o rozstaniu. Kierunek mediacji jest wyłącznie decyzją stron, w tym przypadku małżonków, a sam mediator podejmuje rozmowy zgodnie z ich deklaracją. Poprzez wykorzystanie odpowiednich technik i narzędzi komunikacyjnych mediator ma za zadanie usprawnić komunikację i dialog pomiędzy stronami spornymi – jest osobą obiektywną, sprowadzającą rozmowy o ważnych kwestiach rozwodowych do kluczowych decyzji i argumentów, pozwalającą małżonkom dotrzeć do porozumienia odnośnie formy rozwodu, opieki i wychowania wspólnych dzieci, podziału majątku czy kwestii alimentów.

Podczas współpracy z mediatorem wszystkie postanowienia są dobrowolne – mediator nie sugeruje w żaden sposób najlepszego (swoim zdaniem) rozwiązania ani nie staje przy decyzjach jednej ze stron. Ustalenia wypracowane w trakcie mediacji mogą być spisane w formie porozumienia między stronami (ugody mediacyjnej) i przedłożone do zatwierdzenia przed sądem.

Czy mediacje dotyczą każdej sprawy rozwodowej?

Mediator umożliwia małżonkom spojrzenie na rozwód z innej perspektywy, uwzględniając zdania obu stron i przedstawiając możliwe długofalowe konsekwencje każdego z wyborów. Już sama obecność mediatora może załagodzić nastroje i emocje towarzyszące rozwodowi i skłóconym partnerom, pozwalając na rozsądną rozmowę z przedstawieniem realnych oczekiwań obu stron. Podczas rozmów mediacyjnych rozwodzący się małżonkowie mogą samodzielnie uzgodnić jakie wyjście będzie dla nich najlepsze i postanowienia takie są najczęściej najtrwalsze, jako że nie są narzucane odgórnie przez sąd i całkowicie sprzeczne z ich oczekiwaniami.

Rozważając powyższe nie trudno zauważyć, że mediacje będą potrzebne tylko w sprawach rozwodowych, które wiążą się z pewnym konfliktem pomiędzy partnerami. Często zdarza się, że pary rozwodzą się w pełnej zgodzie, a przy braku dzieci czy problemów z podziałem wspólnego majątku sprawa odbywa się za porozumieniem stron i jest rozstrzygana podczas jednej rozprawy. Mediacje to przede wszystkim narzędzie dedykowane do spraw, w których konieczne jest orzekanie o  winie jednego z małżonków lub w których, pomimo braku orzekania o winie, pojawiają się konflikty przy rozstrzyganiu opieki nad dziećmi, alimentów czy podziału majątku.

Ważne jest zaznaczenie, że nie każdy może uczestniczyć samodzielnie w mediacjach przed sprawą rozwodową. Procedura taka nie jest dopuszczalna jeśli jedna ze stron jest ofiarą przemocy ze strony małżonka (przemocy fizycznej, psychologicznej, finansowej czy na tle seksualnym) lub jeśli jeden z partnerów jest w bardzo złym stanie psychicznym lub w trakcie terapii. W sytuacjach takich do udziału w mediacjach zapraszany jest pełnomocnik strony.

Jeśli mediacje nie przyniosą skutku warto zwrócić się do kancelarii adwokackiej, która oferuje pomoc w trakcie rozwodów Wrocław.

Czy mediacje wpływają na czas i koszt sprawy rozwodowej?

Na rozpoczęcie mediacji nigdy nie jest za późno, nawet jeśli sprawa rozwodowa jest już w toku. Partnerzy mają też możliwość wycofania się z mediacji w każdym momencie procesu lub wycofać się z podpisanej ugody zanim zatwierdzi ją sąd. Należy jednak pamiętać, że im później zostaną rozpoczęte mediacje, tym bardziej przedłuży się prowadzenie samej sprawy rozwodowej. Z reguły spotkania mediacyjne odbywają się przynajmniej 3-5 razy, dając stronom czas na refleksję i rozważenie argumentów drugiej strony pomiędzy kolejnymi spotkaniami. Procedura taka naturalnie wydłuża czas trwania postępowania w stosunku do spraw, w których nie ma konieczności rozstrzygania konfliktu pomiędzy partnerami. Jednocześnie jednak mediacje mogą być sposobem na przyspieszenie postępowania sprawy – jeśli małżonkowie dotrą do porozumienia, podpiszą ugodę mediacyjną i przedstawią ją przed sądem, sprawa może być rozstrzygnięta od razu, bez potrzeby dodatkowego przesłuchiwania świadków.

Pomimo tego, że mediacje mogą być zlecane przez sąd w toku sprawy rozwodowej, ich rozpoczęcie wnosi dodatkowe koszty sprawy. Wysokość opłaty za mediacje jest ustalona w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 czerwca 2016 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym i wynosi 1% wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż 150 złotych i nie więcej niż 2.000 złotych za całość postępowania mediacyjnego (w sprawach o prawa majątkowe) lub za pierwsze posiedzenie 150 złotych, a za każde kolejne – 100 złotych, łącznie nie więcej niż 450 złotych (w sprawach o prawa majątkowe, w których wartości przedmiotu sporu nie da się ustalić, oraz w sprawach o prawa niemajątkowe).