Próchnica zębów u dzieci – jak jej zapobiegać?

Próchnica zębowa to jedna z najczęstszych chorób wieku dziecięcego, ale dzięki odpowiedniej profilaktyce i wczesnemu wykrywaniu można jej skutecznie zapobiegać. Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje na jej temat.

Co to jest próchnica zębowa?

Próchnica jest chorobą bakteryjną tkanek twardych zęba, prowadzącą do demineralizacji szkliwa i powstania ubytków. Jest to proces, który może rozpocząć się niemal od momentu pojawienia się pierwszego zęba w jamie ustnej dziecka.

Kiedy próchnica najczęściej występuje?

Chociaż próchnica może pojawić się w dowolnym wieku, u dzieci jest najczęściej obserwowana w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Jest to czas, gdy dieta jest bogata w węglowodany, a nawyki higieniczne często nie są jeszcze odpowiednio ukształtowane.

Przyczyny próchnicy u dzieci

Próchnica u dzieci jest wynikiem wielu czynników, które składają się na złożoną układankę. Poniżej przedstawiamy najbardziej istotne z nich:

• Dietetyczne nawyki żywieniowe: Dieta bogata w cukry i węglowodany jest jednym z głównych czynników sprzyjających rozwojowi próchnicy. Słodkie napoje, przekąski, słodycze czy nawet niektóre owoce mogą sprzyjać gromadzeniu się płytki bakteryjnej, która przyczynia się do demineralizacji szkliwa. Warto zwrócić uwagę na częstość spożywania pokarmów bogatych w cukry, a nie tylko na ich ilość.
• Niewystarczająca higiena jamy ustnej: Brak regularnego mycia zębów, zwłaszcza przed snem, oraz niewłaściwa technika szczotkowania sprzyjają gromadzeniu się bakterii.
• Częstość karmienia piersią/nieodpowiednie używanie butelki: Długo utrzymujący się kontakt mleka (również mleka matki) czy innych płynów z zębami, zwłaszcza w nocy, może sprzyjać próchnicy. Nie chodzi tu o samo karmienie piersią, ale o jego częstość i długość trwania, zwłaszcza jeśli dziecko zasypia z piersią w buzi.
• Brak fluoru: Fluor jest jednym z pierwiastków, który ma kluczowe znaczenie w profilaktyce próchnicowej. Niedostateczne jego spożycie z wodą pitną czy niewłaściwie dobrana pasta do zębów może sprzyjać rozwojowi próchnicy.
• Genetyka: Dziedziczna predyspozycja do próchnicy może być czynnikiem ryzyka, zwłaszcza jeśli w rodzinie występują osoby z problemami stomatologicznymi.
• Zmiany w składzie śliny: Ślina pełni ważną rolę w procesie trawienia i ochronie zębów. Zmieniający się skład śliny, spowodowany na przykład pewnymi chorobami czy lekami, może wpłynąć na większą podatność na próchnicę.

Aby chronić zęby dzieci przed próchnicą, ważne jest uwrażliwienie rodziców na powyższe czynniki i edukacja w zakresie dbania o zdrowie jamy ustnej od najmłodszych lat.

Skutki próchnicy u dzieci

Próchnica nieleczona prowadzi do:

• Bólu i dyskomfortu.
• Powstania stanów zapalnych.
• Utraty zębów mlecznych przed czasem.
• Problemów z prawidłowym rozmieszczeniem zębów stałych.

Objawy próchnicy u dzieci

U dzieci objawy mogą być mniej widoczne niż u dorosłych. Warto zwrócić uwagę na:

• Białe plamki na zębach.
• Zmienione zabarwienie zębów.
• Dziury w zębach.
• Ból podczas jedzenia czy picia.

Jak zapobiegać próchnicy u dzieci?

Zapobieganie próchnicy u dzieci wymaga holistycznego podejścia, które łączy dobre nawyki żywieniowe, odpowiednią higienę jamy ustnej oraz regularne kontrole stomatologiczne. Oto kluczowe zalecenia, które pomogą chronić zęby najmłodszych przed niechcianą chorobą:

• Regularna higiena jamy ustnej:
  • Szczotkowanie zębów minimum dwa razy dziennie, najlepiej rano i wieczorem. U najmłodszych dzieci warto zaczynać od pojawienia się pierwszego zęba, używając specjalnej miękkiej szczoteczki i pasty bez fluoru.
  • Używanie pasty z fluorem od momentu, kiedy dziecko nauczy się pluć (zwykle około 3. roku życia).
  • Wprowadzenie nici dentystycznej w miarę pojawiania się zębów obok siebie, co umożliwia skuteczniejsze usuwanie resztek pokarmowych między nimi.
• Odpowiednia dieta:
  • Ograniczenie spożywania produktów bogatych w proste cukry, zwłaszcza między posiłkami.
  • Unikanie podawania słodzonych napojów w butelkach, zwłaszcza przed snem.
  • Promowanie zdrowych przekąsek, takich jak warzywa czy niesłodzone jogurty.
• Regularne wizyty stomatologiczne:
  • Pierwsza wizyta powinna odbyć się w ciągu roku od pojawienia się pierwszego zęba lub najpóźniej do drugiego roku życia dziecka.
  • Kontrole co najmniej raz w roku, choć w przypadku dzieci zwiększonego ryzyka próchnicy zalecane są wizyty co 6 miesięcy.
• Profilaktyka zawodowa:
  • Stosowanie zabiegów fluoryzacyjnych w gabinecie stomatologicznym.
  • Lakowanie bruzd – to technika, która polega na nałożeniu specjalnego laku na powierzchnię żującą zębów trzonowych, chroniąc je przed bakteriami.
• Edukacja i angażowanie dzieci:
  • Wspólne mycie zębów z rodzicem, aby pokazać jak to robić.
  • Wykorzystanie aplikacji czy zabawek edukacyjnych, które uczą o dbaniu o zęby.
• Woda z fluorowaniem: W miejscach, gdzie woda z kranu jest fluoryzowana, regularne jej picie może przyczynić się do ochrony zębów przed próchnicą. Jeśli woda z kranu nie zawiera fluoru, warto skonsultować się ze stomatologiem dziecięcym w kwestii suplementacji.

Przez budowanie nawyków od najmłodszych lat można znacząco zmniejszyć ryzyko wystąpienia próchnicy u dzieci i zapewnić im zdrowy uśmiech na całe życie.

Gdzie zgłosić się na leczenie próchnicy u dzieci?

Zalecamy szukanie specjalistów w dziedzinie stomatologii dziecięcej. Dla mieszkańców Opola polecamy klinikę „stomatologia dziecięca Opole„, która specjalizuje się w leczeniu najmłodszych pacjentów.

Metody leczenia próchnicy u dzieci

Stosowane metody to m.in.:

• Leczenie zachowawcze z wykorzystaniem wypełnień.
• Fluoryzacja.
• Lakowanie zębów.
• W skrajnych przypadkach ekstrakcja zęba.

Ile kosztuje usunięcie próchnicy u dzieci?

Koszty leczenia próchnicy u dzieci różnią się w zależności od stopnia zaawansowania choroby i wybranej metody leczenia. Cena za usunięcie próchnicy zaczyna się od kilkudziesięciu do kilkuset złotych. Ważne jest, aby nie kierować się ceną, ale jakością świadczonych usług oraz doświadczeniem lekarza stomatologa dziecięcego.